Προσκυνηματικό ταξίδι πραγματοποίησε η Ένωση Αποστράτων Αξιωματικών Τρικάλων την 19 και 20 Οκτωβρίου 2013 στην Βόρειο Ήπειρο,εκεί όπου για την τιμή και την ανεξαρτησία της Ελλάδος θυσιάστηκαν 12000 Έλληνες κατά το έπος του Σαράντα.
Σ'αυτό έλαβε μέρος και ο γράφων,μέλος της Ένωσης.
Το προσκύνημα άρχισε στο χωριό Βουλιαράτες,όπου υπάρχει Στρατιωτικό Νεκροταφείο πεσόντων 1940-41 και τότε λειτουργούσε στρατιωτικό νοσοκομείο.Στην συνέχεια οι προσκυνητές επισκέφθηκαν το μοναστήρι του Αγίου Νικολάου στα στενά της Κλεισούρας,όπου ευρίσκεται άλλο ένα Στρατιωτικό Νεκροταφείο Ελλήνων πεσόντων.
Εκεί είχαμε την ευκαιρία να δούμε όλα τα βουνά γύρω από τον Δρίνο και τον Αώο ποταμό,στα οποία έλαβαν χώρα οι σκληρότερες μάχες του πολέμου και τα οποία αποτελούν αιώνιους μάρτυρες της αξίας και του ηρω'ι'σμού και των των δύο αντιπάλων πλευρών,οι οποίες κατά την ιταλική εαρινή επίθεση από 7 μέχρι την 19 Μαρτίου 1941 προσπάθησαν σκληρά,οι μεν Ιταλοί να ανατρέψουν τους Έλληνες και να προελάσουν και οι δε Έλληνες να ακυρώσουν τα σχέδια του εχθρού και να κρατήσουν τις θέσεις που μέχρι τότε κέρδισαν με τόσο φόρο αίματος.
Οι Ιταλοί,οι οποίοι καθόλη την διάρκεια του φθινοπώρου και του χειμώνα 1940-41 υπέστησαν δεινές ήττες,αποδεικνύοντας κατ'αυτόν τον τρόπο οτι η ιταλική κοινή γνώμη της εποχής μικρή σχέση είχε με τον επεκτατισμό και το πνεύμα της βίας που περιείχε ο φασισμός της ηγεσίας του,σύμφυτο στοιχείο κάθε φασισμού,φοβούμενοι ίσως ολοκληρωτική ήττα και παγίδευση στην Αλβανία από την δράση του ελληνικού Στρατού και του βρετανικού Ναυτικού,αποφάσισαν αυτή την φορά να πολεμήσουν.
Ο Μπενίτο Μουσολίνι,ένας από τους χειρότερους και πιο μοιραίους εχθρούς του Ελληνισμού,πρόξενος της Κατοχής και του συνεπακόλουθου αυτής Εμφυλίου Πολέμου,ήταν παρών στην επίθεση.
Η επίθεση στο
Ύψωμα 731 εξελίχθηκε σε αμοιβαία σφαγή.Το 5ο Σύνταγμα Πεζικού και ειδικά τα Τρίκαλα πλήρωσαν την νίκη με 440 νεκρούς,την μεγαλύτερη αναλογία αίματος σε σχέση με τους άλλους Νομούς της χώρας.
Η περιοχή του Μπαλαμπάν,Τριών Αυγών και Ντράγκου,είδε να γίνονται οι φονικότερες μάχες μεταξύ αντιπάλων,οι οποίοι,αφού πέρασαν αμφότεροι έναν μαρτυρικό χειμώνα,επέπεσαν ο εις εναντίον του άλλου με την απόφαση του απελπισμένου που θέλει είτε με την ολοκληρωτική νίκη,είτε με τον θάνατό του να δώσει ένα τέλος στο δράμα.
Τελικά,η υπέρτερη ελληνική στρατιωτική αξία,συνδυαζόμενη βεβαίως με το αίσθημα του δικαίου που δίνει σε κάθε άνθρωπο μια άδικη επίθεση,έδωσαν την νίκη πάλι στα ελληνικά όπλα και οι Ιταλοί δεν μπόρεσαν να περάσουν.
Ολόκληρη η περιοχή σε βάθος 70 χλμ. από τα σύνορα είναι σπαρμένη με οστά Ελλήνων,άλλα στο έδαφος και τα περισσότερα σε νεκροταφεία και οστεοθήκες.Η Ιταλία πήρε πίσω όλα τα οστά των στρατιωτών της.
Η ελληνική άποψη όμως επ'αυτού είναι διαφορετική.Η Ελλάδα προτίμησε να αφήσει τα οστά των δικών της παιδιών εκεί,διότι οι Έλληνες θεωρούμε-και ορθώς-οτι ο Έλλην στρατιώτης που πεθαίνει κάπου,πρέπει να θάπτεται στον τόπο της θυσίας του.Η ρήση του Περικλέους''ανδρών επιφανών πάσα γη τάφος''είναι γραμμένη στο νεκροταφείο.
Άλλωστε και οι Βορειοηπειρώτες δεν επιθυμούν την απομάκρυνση των οστών από τον τόπο τους,θέλοντας να δείξουν οτι η θυσία των μαχητών μας έγινε επί ελληνικού εδάφους,επί της αμιγώς ελληνικής Βορείου Ηπείρου και επομένως η θέση τους είναι εκεί.
Βεβαίως,άλλη άποψη έχουν οι αλβανικές κυβερνήσεις,οι οποίες επιθυμούν την απομάκρυνση των οστών και παρουσιάζουν τον Πόλεμο του 1940 ως ...ελληνική εισβολή στην Αλβανία.
Κατά την διαδρομή συνόρων-Αργυροκάστρου-Αγίων Σαράντα είχαμε μια θαυμάσια θέα των ελληνικών χωριών,όλα καθαρά και προκομένα,όπως επίσης διαπιστώσαμε την πρόοδο συνολικά της Αλβανίας κατά τα τελευταία χρόνια.99 χωριά ελλήνικά έχει το βόρειο μέρος του αρχαίου βασιλείου του Πύρρου,τα 34 μεταξύ συνόρων και Αργυροκάστρου.
Η γη δεν καλλιεργείται ακόμη επαρκώς,ίσως λόγω του πολύ μικρού κλήρου και η μανία των Αλβανών εναντίον του κομμουνιστικού καθεστώτος το 1991 κατέστρεψε μεγάλο μέρος της βιομηχανίας,νομίζοντας έτσι οτι τιμωρούν το πρώην καθεστώς.
Παρόλα αυτά,τα εμβάσματα του 1500000 μεταναστών και κάποιες ξένες επενδύσεις,μαζί με την ευρωπα'ι'κή βοήθεια επιτρέπουν μια μεγάλη οικοδομική δραστηριότητα και μια άνθηση του τουρισμού.
Οι Άγιοι Σαράντα μετατρέπονται σε αλβανική Ριβιέρα.Τα πιο πολλά όμως αγροτικά προ'ι'όντα εισάγονται και νομίζω οτι απαιτείται επανακαθορισμός της αγροτικής ιδιοκτησιακής πολιτικής.
Η διατροφική επάρκεια θα επιτρέψει στο μέλλον-μαζί με τον διαρκώς αυξανόμενο τουρισμό-την ανάπτυξη και των άλλων τομέων της οικονομίας.
Οι Αλβανοί,βγαίνοντας από 45 χρόνια επίσημης αθε'ί'ας,έχουν ακόμη τις θρησκείες τους(Ισλάμ,Ορθοδοξία,Καθολικισμός)ως στοιχείο ταυτότητος μάλλον,παρά ως συνειδητή πίστη.
Ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος κατάφερε να επαναθεμελιώσει την Ορθοδοξία,πατώντας στα βήματα του γίγαντα που ονομαζόταν Κοσμάς Αιτωλός και οι εκκλησίες του γέμουν αληθινών πιστών,ελληνικής και αλβανικής καταγωγής,στοιχείο που ενώνει και τους δύο λαούς.
Ο Αναστάσιος,όχι τυχαία,θεωρείται εν ζωή άγιος από ορθόδοξους και καθολικούς κληρικούς,από σουνίτες και σι'ί'τες ιερωμένους,από τον Δαλά'ι' Λάμα του Θιβέτ.
Κλείνοντας,καλώ όλους μα όλους τους Έλληνες να επισκεφθούν έστω μια φορά στην ζωή τους την Βόρειο Ήπειρο και να προσκυνήσουν τον ιερό τόπο,όπου ο Ελληνισμός το 1940-41 απέδειξε οτι είναι στην Ιστορία του ένας.
Το έπος 1940-41 είναι ισάξιο σε συναισθηματική και ιστορική αξία με τους Περσικούς Πολέμους και την Επανάσταση του 1821.
Και κάτι άλλο.Για λόγους ιστορικής δικαιοσύνης τονίζω οτι ο Ιταλός στρατιώτης,παρόλη την περιφρόνηση και την υποβάθμιση που υπέστη για έναν πόλεμο στον οποίον ουδέποτε πίστεψε,ήταν ένας καλός μαχητής και μάλιστα όταν χρειάστηκε να αμυνθεί ήταν ισάξιος του Έλληνα αντιπάλου του,όπως παραδέχθηκε ο Αρχιστράτηγος Παπάγος.
Στα σημειώματα των Ιταλών γραφόταν οτι με τους Έλληνες είμαστε στην ζωή εχθροί,στον θάνατο φίλοι.Όλα τα άλλα είναι Ιστορία.
Αξίζουν συγχαρητήρια για το ταξίδι αυτό στην Ένωση Αποστράτων Αξιωματικών Τρικάλων και ιδιαίτερα στον Πρόεδρο αυτής κ.Ευάγγελο Στέφο,στην ξεναγό μας και στο Γραφείο Ταξιδίων του κ.Χρήστου Αντωνόπουλου.
veteranos.gr
* Ιωάννης Ξηρός
είναι Ταξίαρχος ε.α.