Αδίστακτοι και επικίνδυνοι ένοπλοι λυμαίνονται την έρημο με εκατομμύρια στις τσέπες
Οι φήμες οργιάζουν. «Η Γαλλία πλήρωσε 25 εκατ. ευρώ στην Αλ Κάιντα για τέσσερις ομήρους» έγραψαν οι «Times» του Λονδίνου αυτή την εβδομάδα.Η κυβέρνηση στο Παρίσι διέψευσε κατηγορηματικά ότι έδωσε δημόσιο χρήμα για την απελευθέρωση των γάλλων υπηκόων που απήχθησαν το 2010 σε ένα εργοστάσιο ουρανίου στον Νίγηρα. Τους κρατούσαν ομήρους τζιχαντιστές ληστές που συνδέονται με την οργάνωση Γη του Ισλαμικού Μαγκρέμπ (AQIM), ένα παρακλάδι της Αλ Κάιντα στη Βόρεια Αφρική.
«Εμείς δεν παίζουμε αυτό το παιχνίδι» δήλωσε ο γάλλος υπουργός Εξωτερικών όταν ρωτήθηκε αν η κυβέρνησή του πλήρωσε λύτρα για την απελευθέρωσή τους. Ο πρόεδρος του Νίγηρα Μοχαμάντου Ισούφου απάντησε στην ίδια ερώτηση με υπεκφυγές. «Νομίζω ότι πρέπει να χαιρόμαστε που οι όμηροι, οι οποίοι πέρασαν δύσκολες δοκιμασίες, επί πολλούς μήνες μακριά από τις οικογένειές τους, είναι ελεύθεροι» είπε. Αλλά δεδομένου ότι δεν υπήρξε στρατιωτική επιχείρηση για την απελευθέρωση των ομήρων, είναι σχεδόν αδιανόητο ότι οι απαγωγείς τους άφησαν χωρίς να πάρουν λύτρα.
Κατ' ιδίαν ορισμένοι βρετανοί αξιωματούχοι είναι εξοργισμένοι. Η Βρετανία, η οποία έχει τη φήμη ότι ουδέποτε πλήρωσε λύτρα για υπηκόους της που είχαν συλληφθεί όμηροι, επέμεινε ότι οι εταίροι της στο G8 έχουν δεσμευθεί επίσης για το θέμα αυτό.
Καμία χώρα δεν παραδέχεται δημοσίως ότι πληρώνει λύτρα σε απαγωγείς ομήρων, ορισμένες όμως όπως η Ιταλία θεωρούνται λιγότερο αδιάλλακτες σε αυτόν τον κανόνα. Είτε ήταν η γαλλική κυβέρνηση είτε η κυβέρνηση του Νίγηρα, η εταιρεία Areva, εργοδότης των ομήρων, ή οποιοσδήποτε άλλος που πλήρωσε ή δεν πλήρωσε λύτρα, γεγονός είναι ότι αδίστακτοι και επικίνδυνοι ένοπλοι λυμαίνονται τώρα την έρημο με εκατομμύρια στις τσέπες. Πόσα χρήματα βγάζουν οι απαγωγείς της Σαχάρας και τι τα κάνουν;
Το αμερικανικό Ινστιτούτο Στρατηγικών Αναλύσεων Stratfor εκτιμά ότι μετά τις πρόσφατες πληρωμές μόνο η Αλ Κάιντα στο Μαγκρέμπ έχει βγάλει περί τα 116 εκατ. δολάρια από λύτρα την τελευταία δεκαετία.
Σύμφωνα με βρετανικές πηγές, η «βιομηχανία» των απαγωγών ομήρων απέφερε περίπου 70 εκατ. δολάρια στο σύνολο του δικτύου της Αλ Κάιντα στη διάρκεια των δύο τελευταίων ετών.
«Εχουμε δει λύτρα από τις κυβερνήσεις της Ισπανίας, της Ιταλίας, της Γαλλίας, του Καναδά και της Αυστρίας που πλήρωσαν κατά καιρούς για την απελευθέρωση πολιτών τους» λέει στο BBC ο Μαρκ Σρέντερ από τη Stratfor.
Τραπεζικοί λογαριασμοί στη Μαυριτανία
Εφέτος έκθεση της νιγηριανής κυβέρνησης που διέρρευσε αποκάλυψε ότι διαπραγματευτές από τη Γαλλία και το Καμερούν πλήρωσαν λύτρα 3,15 εκατ. δολαρίων στη νιγηριανή οργάνωση Μπόκο Χάραμ για την απελευθέρωση επτά γάλλων ομήρων τον Απρίλιο.
Τα λύτρα δύσκολα εντοπίζονται. Συχνά παραδίδονται κρυφά σε μετρητά από τους μεσάζοντες, γεγονός που διευκολύνει κυβερνήσεις και εταιρείες να διαψεύδουν οποιαδήποτε συμμετοχή.
«Υπάρχουν τραπεζικοί λογαριασμοί που ανοίγονται στη Μαυριτανία ακριβώς για αυτόν τον σκοπό» λέει ο Σατζάν Γκοχέλ, αναλυτής στο Ιδρυμα Ασίας - Ειρηνικού. «Οι απαγωγές στη Σαχάρα είναι μια τεράστια επιχείρηση, όπου η ιδεολογία έρχεται δεύτερη, πολύ πίσω από τα λεφτά».
«Βλέπουμε μια παράξενη διασύνδεση σε αυτή την περιοχή ανάμεσα σε φανατικούς ισλαμιστές, ληστές, εμπόρους ναρκωτικών και σωματεμπόρους» προσθέτει ο Γκοχέλ.
Πού πάνε τα χρήματα από τα λύτρα; Δεν είναι μυστήριο.
Με ένα μεγάλο μέρος τους οι απαγωγείς αγοράζουν τα μέσα για να κάνουν περισσότερες απαγωγές: προμήθειες, τζιπ, καύσιμα, όπλα και συστήματα GPS.
Στο «παιχνίδι» συνοριοφύλακες και αξιωματούχοι
«Λαδώνουν» επίσης συνοριοφύλακες και άλλους αξιωματούχους και πληρώνουν «μισθούς»-κίνητρα για νέους άνδρες που δεν έχουν ελπίδα να βρουν δουλειά σε μία από τις φτωχότερες περιοχές του κόσμου.
Οι μισθοί τούς κάνουν να εντάσσονται σε ομάδες με εξτρεμιστική θρησκευτική ιδεολογία, που βγάζουν όμως πολλά λεφτά από το κοινό έγκλημα.
Οι απαγωγείς γνωρίζουν πάρα πολύ καλά την αμηχανία και την ενόχληση που προκαλεί στις δυτικές κυβερνήσεις το θλιβερό θέαμα των υπηκόων τους που εκλιπαρούν για έλεος στα βίντεο με τους ομήρους που δημοσιεύονται στο Internet.
Εχουν γίνει ειδήμονες στο να κρύβουν τους αιχμαλώτους σε σχεδόν άγνωστες απομακρυσμένες περιοχές. Συχνά τους χωρίζουν έτσι ώστε οι στρατιωτικές επιχειρήσεις διάσωσης από τις ειδικές δυνάμεις να έχουν μικρές πιθανότητες επιτυχίας.