Όταν τα Ελληνικά Μαχητικά κυνήγησαν τα Τουρκικά μέχρι το αεροδρόμιο του Dalaman (ΒΙΝΤΕΟ)

Επιδεικνύουν αρχιτεκτονικές και κατασκευαστικές ικανότητες
που σε ορισμένες περιπτώσεις ξεπερνούν αυτές των ανθρώπων. Κι όμως είναι τα μικρότερα πλάσματα στη φύση! Δείτε τα «οικοδομικά» αριστουργήματα του τερμίτη, του μυρμηγκιού και της αράχνης

Πριν από λίγες ημέρες ερευνητές του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ παρουσίασαν έναν νέο τύπο ρομπότ που δημιούργησαν. Η λειτουργία του ρομπότ αυτού βασίζεται στις ικανότητες και την οικοδομική… συμπεριφορά των τερμιτών και μπορεί να κάνει κατασκευές μόνο του, χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση. Σύμφωνα με τους δημιουργούς τους τα ρομπότ του είδους σε μεγάλο αριθμό θα μπορούν να πραγματοποιούν εργασίες κατασκευής σε σημεία που είναι δύσκολο να το κάνει ο άνθρωπος. Θα μπορούν να αναλάβουν παραδείγματος χάριν τη δημιουργία φραγμάτων με σακιά σε περιοχές που αντιμετωπίζουν πρόβλημα πλημμύρας ή να κατασκευάσουν βάσεις στον Αρη. Σύμφωνα με τους ειδικούς, τα φαινομενικά άτακτα και χαοτικά «βουναλάκια» που αποτελούν τις φωλιές των τερμιτών είναι στην πραγματικότητα άψογα μηχανικά σχεδιασμένες οικολογικές κατασκευές. Οι τερμίτες Μacrotermes τρέφονται με κυτταρίνη, ένα συστατικό των φυτών που οι άνθρωποι δεν μπορούν να αφομοιώσουν. Στην πραγματικότητα, ούτε και οι τερμίτες μπορούν. Αντιπαρέρχονται αυτό το πρόβλημα καλλιεργώντας κήπους από μύκητες οι οποίοι μετατρέπουν το ξύλο σε αφομοιώσιμα θρεπτικά συστατικά. 

Αυτοί οι κήποι μυκήτων πρέπει να εξαερίζονται καλά, ενώ η θερμοκρασία και η υγρασία τους πρέπει να είναι στενά ελεγχόμενες. Αρχικά διατυπώθηκε η άποψη ότι η θερμότητα που παράγεται από τον μεταβολισμό των μυκήτων και τα σώματα των τερμιτών κάνει τον πνιγηρό, φορτωμένο με διοξείδιο του άνθρακα αέρα να ανεβαίνει μέσα από μια κεντρική καμινάδα. Από εκεί διοχετεύεται προς τα έξω μέσα από τους πορώδεις τοίχους της φωλιάς, ενώ φρέσκος αέρας απορροφάται προς τα μέσα από τη βάση. 

Η διατήρηση σταθερής θερμοκρασίας και υγρασίας μέσα στις φωλιές των τερμιτών με την ταυτόχρονη απομάκρυνση του διοξειδίου του άνθρακα απαιτεί μια εξαιρετικά αποτελεσματική διαδικασία ανταλλαγής αερίων. Μια τυπική φωλιά με περίπου δύο εκατομμύρια κατοίκους χρειάζεται να «αναπνέει» περίπου 1.000 λίτρα φρέσκου αέρα καθημερινά. Νεότερες μελέτες έδειξαν ότι οι τοίχοι των φωλιών είναι θερμότεροι από το κεντρικό τμήμα τους, γεγονός το οποίο αποκλείει τη θεαματική προς τα έξω ροή του φορτωμένου με διοξείδιο του άνθρακα αέρα. Πράγματι, η εισαγωγή ενός αερίου δείκτη στη φωλιά έδωσε ελάχιστες ενδείξεις σταθερής κυκλοφορίας του αέρα με μεταφορά.

Με βάση τα νέα ευρήματα ειδικοί διατύπωσαν την άποψη ότι οι φωλιές των τερμιτών εκμεταλλεύονται τις αναταράξεις στις ριπές ανέμου που πέφτουν επάνω τους. Μία και μόνο πνοή ανέμου περιλαμβάνει δίνες και ρεύματα που ποικίλλουν σε ταχύτητα και κατεύθυνση ανάλογα με τις συχνότητες. Τα εξωτερικά τοιχώματα των φωλιών είναι κατασκευασμένα έτσι ώστε να επιτρέπουν μόνο στις δίνες που αλλάζουν με τις χαμηλές συχνότητες να εισχωρούν βαθιά στο εσωτερικό τους. Εφόσον το εύρος των συχνοτήτων του ανέμου αλλάζει από ριπή σε ριπή, το όριο ανάμεσα στον πνιγηρό εσωτερικό αέρα και στον φρέσκο αέρα που έρχεται απ' έξω μετακινείται μέσα στα τοιχώματα της φωλιάς επιτρέποντας την ανταλλαγή των δύο σωμάτων αέρα. Στην ουσία, η φωλιά λειτουργεί σαν ένας γιγαντιαίος πνεύμονας.

Ενα άλλο ζήτημα που διερευνούν οι ειδικοί είναι το πόσο δεξιοτέχνες είναι οι τερμίτες στο να προσαρμόζουν τα κτίριά τους στις τοπικές συνθήκες. Οι τερμίτες που ζουν σε πολύ θερμά κλίματα, π.χ., φτιάχνουν τις φωλιές τους βαθιά στο χώμα εκμεταλλευόμενοι το έδαφος ως επαγωγέα θερμότητας σε έναν εξαιρετικά αποτελεσματικό τρόπο ρύθμισης της θερμοκρασίας. Αλλα είδη διατηρούν την υγρασία εναποθέτοντας έναν πολτό από μασημένο ξύλο και γρασίδι στη βάση της φωλιάς. Αυτός λειτουργεί σαν γιγαντιαίο σφουγγάρι: με χωρητικότητα ως και 80 λίτρα, μπορεί να απελευθερώσει ή να απορροφήσει νερό για να εξισορροπήσει τις διακυμάνσεις υγρασίας μέσα στη φωλιά.
πηγη