Η Αγία Θεοδώρα του Βάστα
Η Αγία Θεοδώρα καταγόταν από την Αγιοτόκο και Ηρωοτόκο Πελοπόννησο γι’ αυτό και από κάποιους ονομάζεται Αγία Θεοδώρα η «Πελοποννήσια». Ως προς την καταγωγή της πιθανότερες περιοχές φαίνεται να είναι η Αρκαδία και η Μεσσηνία. Η εκκλησία μας εορτάζει τη μνήμη της στις 11 Σεπτεμβρίου.
Ο ναός της αποτελεί σημαντικό θρησκευτικό μνημείο της περιοχής. Βρίσκεται μέσα σ' ένα πυκνό δάσος με βελανιδιές και πλατάνια σε μικρή απόσταση από τον οικισμό. Χαρακτηριστικό του είναι τα μεγάλα δέντρα που φύονται στη στέγη του και το ποτάμι που τρέχει ασταμάτητα χειμώνα καλοκαίρι από κάτω. Προσελκύει κάθε χρόνο πλήθος προσκυνητών.
Το μυστήριο με τα 17 δέντρα
Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Πάτρας έχουν μελετήσει το κτήριο και κάνουν τις εξής παρατηρήσεις:
"Πολλές ιστορίες έχουν δει το φως της δημοσιότητας για τη μικρή εκκλησία της Αγίας Θεοδώρας ιδιαίτερης θρησκευτικής σημασίας, σχετικά κυρίως με τη δημιουργία της, την Αγία από την οποία πήρε το όνομά της και γενικά την ιστορία της που επίσης περιλαμβάνει ένα «θαύμα».
Το κτίσμα της μικρής εκκλησίας, που επισκέπτονται πολλοί πιστοί κάθε χρόνο, είναι της Βυζαντινής εποχής και, εκτός από τη δικαιοδοσία της Εκκλησίας, υπάγεται στο Υπουργείο Πολιτισμού, ως Βυζαντινό Μνημείο. Η γεωφυσική ομάδα του Πανεπιστημίου της Πάτρας προσπάθησε να βοηθήσει στην αποκατάσταση του διατηρητέου αυτού κτίσματος. Το πρόβλημα ήταν άμεσα συνδεδεμένο με το "θαύμα" που συμβαίνει εκεί και το μύθο που είναι διαδεδομένος γύρω από τη δημιουργία της μικρής εκκλησίας και έχει ως εξής : δεκαεπτά μεγάλα δένδρα και αρκετά μικρότερα έχουν φυτρώσει στη στέγη του κτιρίου.
Οι ρίζες τους δεν είναι ορατές κάτω από τη λίγων εκατοστών στέγη, ούτε στο εσωτερικό ή στο εξωτερικό της εκκλησίας. Το όλο κτήριο είναι φυσικά υπό πίεση λόγω αυτού του μεγάλου φορτίου και έχουν γίνει πολλές επεμβάσεις ανακατασκευής κατά τη διάρκεια της ζωής του. Αυτές οι μη επαγελματικές επεμβάσεις είχαν ως αποτέλεσμα την καταστροφή της αρχιτεκτονικής του. Το πρόβλημα που έπρεπε να επιλυθεί σχετικά με τα δένδρα στη στέγη ήταν να εξακριβωθεί πού κατευθύνονται οι ρίζες τους, χωρίς να προκληθεί το θρησκευτικό αίσθημα των ανθρώπων της εκκλησίας και των κληρικών, που ήταν οι άγρυπνοι φρουροί μας, σε όλη την έρευνα.
Βρέθηκε η λύση του μυστηρίου;
Μετά από μία επιτόπου εκτίμηση της κατάστασης αποφασίστηκε ότι γαιωραντάρ υψηλής συχνότητας θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί στους τοίχους του κτηρίου μαζί με ηλεκτρική τομογραφία με πολύ μικρά ηλεκτρόδια, έτσι ώστε να έχουμε διπλό έλεγχο της μεθοδολογίας.
Tα αποτελέσματα της έρευνας αυτής έχυσαν άπλετο φως στο μυστήριο και έδωσαν στη Διεύθυνση Αναστηλώσεων Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων όλες τις αναγκαίες απαντήσεις για να προχωρήσει με ασφάλεια στην αποκατάσταση της Εκκλησίας της Αγίας Θεοδώρας.
Αποδείχθηκε ότι οι ρίζες ακολουθούν τα διάκενα που υπάρχουν μέσα στους πλευρικούς τοίχους δημιουργώντας απωθητικές τάσεις μεταξύ των λίθων και έτσι καταλήγουν στο έδαφος. Αυτό οδηγεί στη δημιουργία ενός δικτύου ριζών που ενισχύει το κτίσμα από στατική άποψη αντιτιθέμενο στο φορτίο της στέγης, αλλά καταστρέφοντας συγχρόνως τους πέτρινους τοίχους. Αποδείχθηκε επίσης ότι ο νότιος τοίχος είναι σχεδόν ανέπαφος ενώ φαίνεται να υπάρχει ένα συγκεκριμένο κενό στο βόρειο.
πηγή